Tarım Makineleri ve Teknolojileri Anabilim Dalında yüksek lisans yapan öğrencimiz Nuh Keskin, ilginç fikirler geliştirir, tartışırız, işin olup olmayacağını görüşürüz, sonra bakarız ki, birileri dünyada yapmaya başlamış.
Belli ki zaman içinde ülkemize de gelecek. Oysa bu fikirlerin ve fikirlere dayalı projelerin hayata geçirilmesi için daha fazla kaynak aktarılması gerekir. Mesela fikirlerden birisi, artık yükleme ve indirme işlerinde insan bulmak güçleştiği ve yüklerin büyümesi nedeniyle römork ve kamyonlara vinç benzeri yükleme ve indirme aparatlarının monte edilmesi idi. Daha sonra kaolini araştırdık, köylerine yakın bir yerde çıkarıldığını ve tarım kireci gibi pazarlandığını gördük. Kaolinin tarımsal üretimde kullanım alanlarının genişleyeceğini tespit ettik. Henüz üzerinde pek fazla araştırma da yapılmamış.
Kaolin, granit kayaçlardan elde edilen bir kil türü olarak tanımlanmaktadır. Bazı seramiklerin ve porselenlerin yapımında kullanılmaktadır. Türkiye'de arı kil olarak da bilinmektedir. Beyaz ve yumuşak bir toprak türüdür. Granit kayaçlar feldspat minerallerini içermektedir. Sert olan granit kayaçlar, atmosfer ve yer altındaki lavların sıcaklığının etkisiyle ufalanmakta ve yumuşamaktadır. Bu şekilde uzun süreçler sonucu feldspat mineralleri kaoline dönüşmektedir.
Dünyaca ünlü Çin malı porselenler kaolin kullanılarak imal edilmektedir. 18. yüzyıla kadar, Çin porselenleri dünyaca bilinmesine rağmen, kaolin tanınmamıştır.
İlk başta çanak çömlek yapımında yaygın olarak kullanılan kaolin, günümüzde pek çok ürünün üretiminde kullanılmaktadır. Yüksek kalitede, parlak kâğıtların üretiminde kaolin kullanılmaktadır. Ayrıca boya, plastik eşya, yapay kauçuk, ilaç, gübre, mürekkep ve kozmetik ürünlerin yapımında ve petrol sektöründe kullanılan katalizörlerin imalatında kaolinden yararlanılmaktadır.
Kaolin kullanımında miktar olarak birinci sırayı kâğıt sanayi almaktadır. Avrupa pazarında kâğıt dolgu maddesi olarak toplam tüketimin % 40'ını kaolin oluşturmaktadır. Özellikle kâğıt dolguda Avrupa kaolinle birlikte kalsiti da kullanmaktadır.
Seramik sektöründe kaolin tüketimi, daha çok sıhhi tesisat, porselen ve izolatör yapımında gerçekleşmektedir. Fayans üretiminde kaolin kullanımı % 20 civarındadır.
Son yıllarda seramik sektörü dışında, kaolinin en büyük tüketimi çimento sanayi, boya, lastik ve plastik sanayidir. Kaolin cam elyafı, kimya sanayi, ilaç sanayi gibi sektörlerde de kullanılmaktadır.
Edremitli meşhur bitki özü üreticisi Faruk Durukan, Balıkesir Üniversitesi ile ortaklaşa gerçekleştirdikleri çalışmalarda, kaolini 4-5 mikrona kadar inceltmişler ve ilaç yapımında kullanmayı başarmışlar. Zeytinde kullanmışlar ve yaprak yanıklığını önlediğini, zeytin sineğiyle mücadelede etkili olduğunu tespit etmişler.
Kaolin nerelerde mi var? ABD'nin güney eyaletlerinde, Fransa, Almanya, İngiltere ve Çekoslovakya ile birlikte, adı seramikle anılan Balıkesir, Bilecik, Bursa, Eskişehir, Çanakkale ve Kütahya'da bol miktarda kaolin yatakları bulunuyor. Önemli olan bu değerin değerini artırmak değil mi?
Harun Baytekin