Rusya Lideri Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasındaki anlaşmanın ardından Rusya Başbakanı Dimitri Medvedev, bazı Türk gıda ürünlerinin ithalatına getirilen kısıtlamaları kaldıran kararnameyi dün onayladı.

Rus hükümetinin basın servisinden yapılan açıklamaya göre, 1 Ocak 2016 itibarıyla Rusya tarafından ithalatı yasaklanan bazı ürünlerin tekrar ithal edilebilmesine olanak sağlayan kararname Başbakan Dimitri Medvedev tarafından imzalandı.

İmzalanan kararnameyle, Türkiye'den taze veya kuru portakal, mandalina, kayısı, şeftali ve erik ithalatına getirilen kısıtlamalar kaldırıldı. Rusya, 1 Ocak 2016 itibarıyla Türkiye'den domates, portakal, elma, kayısı, lahana, tuz, brokoli, mandalina, salatalık, armut, kayısı, şeftali, erik, üzüm, çilek, kuru soğan, karanfil, tavuk ve hindi eti ürünlerinin ihracatını yasaklamıştı.

Haşere garantili

Yasak kalkarken ithalatın güvenli bölgelerden ve büyük işletmelerden gelmesi konusunda da Rusya'nın talebi oldu. Haşerelerden arındırılmış bölge garantisi isteyen Rusya'nın domates başta olmak üzere bazı ürünlerde yasağı kaldırmamasının altındaki neden Rusya'daki üreticilerden gelen baskı.

Kısıtlamalardan önce, Türkiye'den ihraç edilen ürünler, Rusya'nın toplam ithalatı içerisinde yüzde 2.4'lük paya, bazı Türk ürünleri Rus  pazarında aslan payına sahipti.

Yılsonu kalkabilir

Türkiye'den ihraç edilen domates, Rusya'nın toplam domates ithalatının yüzde 57'sini oluştururken, şeftalinin payı yüzde 45, soğan, brokoli ve salatalık  gibi ürünlerin payı Rusya'nın toplam ithalatının yüzde 15 ila 20'si civarındaydı. Türk gıda ürünlerine getirilen kısıtlamaların yıl sonuna kadar tamamıyla kaldırılması bekleniyor.

Anlaşma sonrası  Rusya pazarına portakal, mandalina, şeftali ve kayısı gibi ürünlerin girebileceği belirtilerek, "Türk domatesi, Rusyalı üreticilerin talep ettiği gibi şimdilik yasaklı kaldı. Ama Rusya delegasyonundan isimler, onun da pazar dönmesinin zaman meselesi olduğunu söylüyor" denildi.

En büyük pazar

Ocak-Ağustos döneminde Türkiye'nin Rusya'ya yaptığı yaş sebze meyve ihracatı miktar bazında yüzde 81.6, değer bazında yüzde 79.8 geriledi. 2015 yılında Türkiye'nin ihraç ettiği domatesin yüzde 65'i, salatalığın yüzde 51.7'si, mandalinanın yüzde 46'sı, portakalın yüzde 21'i, şeftalinin yüzde 47'si, kayısının yüzde 52'si, çileğin yüzde 75.4'ü, eriğin yüzde 20'si, kuru soğanın yüzde 45'i, kırmızı lahananın yüzde 19'u Rusya pazarına gidiyordu.

Listedeki meyvelerle 1 milyar dolar olur

Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Mustafa Satıcı, Rusya tarafından kısıtlaması kaldırılmış ürün gruplarının toplam  meyve sebze ihracatının yaklaşık yüzde 60-65'lik bir kısmını oluşturduğunu belirterek, "Eğer yıl bitmeden de bu işler rayına girerse ve kısıtlamalar tamamen kalkarsa 2017 yılında Rusya Federasyonu'na yaş meyve sebze ihracatını 1 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz" diye konuştu.

TİM Yönetim Kurulu Üyesi de olan Satıcı, bazı kısıtlamaların kaldırılmasının yanında bazı ürünlerde sıkıntının devam ettiğini dile getirdi ve "Türkiye'nin Rusya Federasyonu'na yaklaşık 900 milyon dolarlık bir yaş meyve sebze ihracatı vardı. Bunun yaklaşık yüzde 60'lık kısmı, yani narenciye ürünleri ve meyve gruplarında kısıtlamalar  kaldırılıyor. Bu, bu anlamda çok sevindirici" diye konuştu.

Satıcı, örtü altı üretimde ihraç edilen domates, salatalık ve diğer  sebze gruplarında ise henüz kısıtlamanın kalkmadığını, bununla ilgili her iki ülkenin ilgili bakanlık yetkililerinin çalışmalarına devam ettiğini kaydetti. Bu  kısıtlamaların da yakın dönemde kalkmasını arzu ettiklerini belirten Satıcı, şöyle konuştu:

"Çünkü bunlar bölgemiz açısından önemli ürün grupları. Tabii burada Rusya'nın kendi yerli üretimleri ve önceden yapılan bağlantılar her ne kadar Rusya tarafından gerekçe gösteriliyorsa da önümüzdeki dönemde hem Rusya'nın özellikle domates başta olmak üzere sebze grubuna talebinin artması hem de kendi üretimlerinin azalması, bu anlamda açıkçası sektörü umutlandırıyor."