Türk savaş uçaklarının sınır ihlali yaptığı gerekçesiyle Suriye sınırı yakınında bir Rus savaş uçağı düşürmesiyle yeni bir kriz yaşandı ve pek çok sektörde yansımaları görülmeye başlandı.

 Türkiye 2014 yılında toplam 157 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Rusya'ya ise 5,9 milyar dolarlık bir ihracat yaparken bunun da yaklaşık yüzde 14'ünü yaş meyve ve sebze ihracatı oluşturuyor.

 Rusya'ya geçtiğimiz yıllarda yaptığımız toplam tarımsal ürün ihracatı toplamda ortalama 1,5 milyar dolar seviyelerinde. Bunun da yaklaşık 1 milyar dolarlık kısmını yaş meyve sebze ihracatı oluşturuyor. Bu da toplam yaş meyve sebze ihracatımızın yaklaşık yüzde 35'ine denk gelirken narenciye başta olmak üzere üzüm, kiraz, vişne, nar, elma, kayısı, şeftali, incir gibi ürünler gönderilirken sebze tarafında ise domates, biber, salatalık, kabak, soğan, patlıcan ve mantar ilk sıralarda yerini alıyor.

 Rusya yönetimi, "Türkiye'ye yaptırım uygulamayı düşünmüyoruz. Türk ürünlerine herhangi bir ambargomuz yok" dese bile Türk ürünlerine karşı Rusya gümrüklerinde denetim ve uygulamalarda zorluklar çıkarılmaya çoktan başlandı.

 Bu konudaki son açıklama Rusya Tarım Bakanlığı'ndan geldi. Türk gıda ürünlerine denetimlerin sıkılaştırılacağını açıklayan Rusya, gümrüklerde ürünlerin sağlık açısından denetimi ve biyogüvenlik adı altında bekletmeye başladı. Ayrıca da, 1 Aralık itibariyle beyaz et ithalatını durdurma kararı alan Rusya, 16 milyon dolarlık bir ihracat kapısını da kapatmış oldu.

 Ayda ortalama 3 bin tırın sefer yaptığı Rusya'da gümrük kapısında tır kuyrukları günlerdir oluşmaya başladı. Sadece meyve ve sebze değil Türkiye’den gönderilen binlerce çiçek bile  havalimanında günlerdir bekletiliyor. İhracatçılar ‘bekle ve gör’ politikasını uygularken tarım sektörünün bu krizden nasıl etkileneceği belirsizliğini koruyor.

 Özellikle yaş meyve ve sebze başta olmak üzere pek çok ürünün gümrüklerde bekletilmesi ürünlerin bozulmasına neden olduğu da bu süreçte unutulmamalıdır.

Hayal Senem Sayan